چکیده:
نظارت، همواره از موضوعات مهم در حیطه مباحث فقهی _ حقوقی بوده است و امروزه نیز، به عنوان یکی از عناصر بنیادین ساختارهای سیاسی _ اجتماعی جوامع امروزی دارای کارکردهای گسترده ای می باشد. در عصر کنونی، نظارت در همه حوزه های اجتماع اعم از سیاست، اقتصاد و فرهنگ کاربرد شایانی دارد. بدین ترتیب همه گیر شدن فرهنگ نظارت در امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و…در سطح جوامع بشری امروزی امری لازم و ضروری است. نظارت درونی با تمام مزایایی که دارا می‌باشد، به تنهایی سلامت کامل نهاد حاکمیت را در پی ندارد، بلکه علاوه بر آن وجود نظارت های بیرونی نیز، لازم به نظر می رسد. قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، قانوني برگرفته شده از شرع مبين اسلام و داراي اصولي است که اجراي آن مي تواند، جامعه اي آرماني را سامان دهي نموده و زمينه رشد و تعالي همه جانبه شهروندان را فراهم آورد.در نظام حقوقی کشور عزیزمان ايران و قانون اساسي مبتني بر شرع آن، نظارت همگانی تحت عنوان امر به معروف و نهی از منکر و در قالب اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تبلور یافته است. امر به معروف و نهي از منكر، اهرم بسيار قدرتمندي است که از طريق بسيج همگاني و مستمر دولت و ملت،مي تواند زمينه ساز رشد فضايل و طرد مفاسد باشد. در اين مقاله تلاش شده است كه مفاهیم و نکات اساسی مرتبط با اين مقوله مهم و مؤثر با تكيه بر نظام حقوقي جمهوري اسلامي ايران تبيين و روشن گردد.
واژگان کلیدی: حقوق شهروندی، نظارت همگانی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصل هشتم، امر به معروف و نهی از منکر
